Przepuklina jest określeniem stanu, kiedy dochodzi do uwypuklenia (w całości lub częściowo) jakiegoś narządu lub tkanki, poza swoje prawidłowe, anatomiczne położenie. Są to sytuacje, gdy narząd uwypukla się i przemieszcza na skutek zmniejszenia wytrzymałości jam ciała.
Przepuklina może pojawić się w każdym wieku. Jednakże w życiu człowieka są dwa okresy, kiedy przepukliny pojawiają się najczęściej. Pierwszy to okres, gdy dziecko intensywnie rośnie i rozwija się. Wówczas wskutek pewnych wrodzonych niedoskonałości w układzie mięśni są one mniej wytrzymałe na bodĽce mechaniczne. Drugi to wiek podeszły, kiedy mięśnie i tkanka łączna powoli stają się słabsze, zanikają, a tym samym są mniej wytrzymałe. Częściej zdarza się to u osób ciężko pracujących, chorych z przewlekłym zapaleniem oskrzeli, astmatyków, osób z przerostem prostaty.
Przepuklina może pojawić się w każdym wieku. Jednakże w życiu człowieka są dwa okresy, kiedy przepukliny pojawiają się najczęściej. Pierwszy to okres, gdy dziecko intensywnie rośnie i rozwija się. Wówczas wskutek pewnych wrodzonych niedoskonałości w układzie mięśni są one mniej wytrzymałe na bodĽce mechaniczne. Drugi to wiek podeszły, kiedy mięśnie i tkanka łączna powoli stają się słabsze, zanikają, a tym samym są mniej wytrzymałe. Częściej zdarza się to u osób ciężko pracujących, chorych z przewlekłym zapaleniem oskrzeli, astmatyków, osób z przerostem prostaty.
Zasadniczo wyróżniamy trzy podstawowe rodzaje przepuklin:
Przepuklina brzuszna
Przepuklina brzuszna jest to nieprawidłowe uwypuklenie błony otrzewnej, najczęściej wraz z pętlami jelit, poza anatomiczne granice jamy brzusznej. "Zawartość" jamy brzusznej utrzymywana jest powłokami, na które składają się m.in.: mięśnie brzucha, ścięgna, więzadła. W jamie brzusznej panuje stale dodatnie ciśnienie, które wzrasta podczas kaszlu, śmiechu, przy parciu na stolec oraz oddawaniu moczu. Są to sytuacje, podczas których pracują mięśnie brzucha, tworząc tzw. tłocznię brzuszną. Doprowadza to do wzrostu ciśnienia wewnątrzbrzusznego, pod którego wpływem, w miejscach osłabienia ścian brzucha może dojść do przerwania powłok i utworzenia się przepukliny.Przepuklina pachwinowa
Przepuklina ta rozwija się w obrębie kanału pachwinowego i w zależności od miejsca wyjścia z jamy brzusznej może być prosta lub skośna. Przepuklina skośna po długim rozwoju może osiągnąć znaczne rozmiary schodząc do moszny (p. mosznowa) - jest to najczęstsza przepuklina występująca u mężczyzn.Przepuklina udowa
Ten rodzaj przepukliny powstaje w kanale udowym, przez który pod więzadłem pachwinowym przechodzą do kończyny dolnej naczynia i nerw udowy. Jest to najczęściej występująca przepuklina u kobiet - może powstać szczególnie w okresie ciąży i porodu.Niezbędne badania przed zabiegiem
Jeżeli dotychczas nie występowały poważne choroby i nie ma obecnie żadnych dolegliwości, badanie może się ograniczyć do pomiaru ciśnienia tętniczego. Przy stosowanym znieczuleniu "do kręgosłupa" - wymagana jest ocena układu krzepnięcia krwi, morfologia, itp. Zakres badań dodatkowych szczegółowych badań ustalany jest z anestezjologiem, który wykona znieczulenie. Przy znieczuleniu ogólnym niezbędny jest komplet badań, w tym: badanie krzepnięcia i morfologii krwi, itd. Ponownie, głos decydujący ma anestezjolog, który podejmuje decyzję na podstawie wywiadu z pacjentem i jego ogólnego stanu zdrowia. Zakres badań może ulec znacznemu poszerzeniu w przypadku, gdy operacji wymaga osoba obciążona chorobami współistniejącymi.
Przeciwwskazania
W zasadzie wszystkie przepukliny powinny być leczone chirurgicznie, o ile nie istnieją internistyczne przeciwwskazania do operacji lub znieczulenia. W takich wypadkach znajdują zastosowanie zmniejszające dolegliwości i spowalniające rozwój przepukliny specjalne pasy.
Możliwe powikłania
Po zabiegu może wystąpić niewielkie krwawienie z rany. Istnieje także prawdopodobieństwo zakażenie rany, co w rezultacie, upośledzając gojenie zwiększa ryzyko nawrotu przepukliny w przyszłości. Rzadziej zdarzają się ostre lub przewlekłe bóle, które pojawiają się, jeśli w trakcie operacji dojdzie do zaciśnięcia jednego z przebiegających w kanale pachwinowym nerwów czuciowych. Przy rozległych przepuklinach niewykluczony jest nawrót choroby.
Zabieg i rekonwalescencja
Operacja polega na oddzieleniu worka przepuklinowego od otaczających tkanek i podwiązaniu go. Najbardziej istotne jest właściwe wzmocnienie osłabionych tkanek powłok brzusznych. Wykonuje się to poprzez zbliżenie mięśni, rozcięgien i więzadeł mocnymi szwami, tak aby pokryć ubytek, który był punktem wyjścia przepukliny. Ostatnio w celu wzmocnienia powłok brzucha wszywa się siatki z tworzyw sztucznych. Chory po zabiegu może wstać z łóżka już następnego dnia. Operacje przepukliny można wykonać również laparoskopowo. Szwy zdejmuje się zazwyczaj około 7-10 dni po operacji w zależności od przebiegu procesu gojenia. Przez klika miesięcy należy unikać wysiłków fizycznych, aby wytworzona blizna była wystarczająco mocna.